علت شوره زدن در آجر نما چیست؟ چرا آجر نسوز آذرخش شوره نمی‌زند؟
- نویسنده: محمد خراسانی
- تاریخ انتشار: ۱۴۰۴/۱/۱۴
- آخرین ویرایش: ۱۴۰۴/۱/۲۸
نمای بیرونی ساختمان اولین چیزی است که نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. مثل یک لباس شیک برای انسان، نمای ساختمان هم نشان‌دهنده شخصیت و کیفیت سازه است. وقتی نمایی تمیز، یکدست و براق داریم، ناخودآگاه این حس منتقل می‌شود که پشت این نما هم ساختمانی باکیفیت قرار گرفته. اما اگر نما پر از لکه‌های سفید شوره باشد، هرچقدر هم که ساختمان جدید و نوساز باشد، باز هم جلوه‌ای نامناسب و فرسوده پیدا می‌کند. پس زیبایی نما فقط جنبه ظاهری ندارد؛ بلکه بخشی از برندینگ و حتی ارزش مالی ملک به شمار می‌آید.
در بین متریال‌های مختلفی که برای نمای ساختمان استفاده می‌شود، آجر نما جایگاه ویژه‌ای دارد. چرا؟ چون هم مقاوم است، هم شیک، و هم همیشه ترند بوده. اما مشکلی که خیلی از سازندگان با آن روبرو می‌شوند، شوره زدن آجرهاست. این مشکل در بسیاری از ساختمان‌های نوساز به چشم می‌خورد و اگر به موقع رسیدگی نشود، به مرور تبدیل به دردسری بزرگ خواهد شد.
شوره زدن آجر نما در واقع همان لکه‌های سفید رنگی است که روی سطح آجر پدیدار می‌شود، معمولاً بعد از بارندگی یا شستشو. این لکه‌ها به‌ظاهر بی‌خطرند اما از نظر ظاهری، آزاردهنده و نازیبا هستند. علت اصلی پیدایش این لکه‌ها وجود نمک‌های محلول در آب است که از داخل آجر یا ملات به سطح کشیده شده و پس از تبخیر آب، به صورت شوره یا سفیدک باقی می‌مانند.
ترکیب اصلی این شوره‌ها نمک‌هایی مثل سولفات‌ها، کلریدها و نیترات‌ها هستند. این نمک‌ها ممکن است در مواد اولیه آجر، آب مصرفی، یا ملات به‌کاررفته وجود داشته باشند. وقتی این نمک‌ها همراه با رطوبت حرکت می‌کنند و به سطح می‌رسند، به شکل کریستال‌های سفید رنگ برجا می‌مانند.
شوره‌زدگی فقط مشکل زیبایی نیست؛ این لکه‌ها ممکن است نشان‌دهنده‌ی رطوبت بیش از حد در سازه باشند که در بلندمدت به بافت آجرها و چسبندگی آن‌ها آسیب می‌زند.
استفاده از خاک نامرغوب و نمک‌دار در تولید آجر مهم‌ترین عاملی که باعث شوره زدن آجر نما می‌شود، مواد اولیه‌ی بی‌کیفیت است. اگر خاک مورد استفاده در تولید آجر حاوی نمک‌های محلول باشد، احتمال بروز شوره بسیار بالا می‌رود. برخی تولیدکنندگان برای کاهش هزینه‌ها از خاک‌هایی استفاده می‌کنند که هیچگونه پالایش یا فرآوری روی آن‌ها انجام نشده و پر از املاح مضر هستند. همین املاح در مراحل بعدی، با اولین رطوبت، راه خود را به سطح پیدا می‌کنند.
پخت ناقص و دمای پایین کوره‌ها دومین عامل مهم در شوره زدن آجر نما، دمای پخت آجرهاست. وقتی آجرها در دمای پایین یا مدت زمان کم پخته شوند، ساختار داخلی آن‌ها متخلخل باقی می‌ماند. این تخلخل یعنی فضای خالی برای جذب رطوبت. حالا اگر رطوبت وارد این آجرهای ناپخته شود، به راحتی املاح را با خودش به سطح می‌آورد. در مقابل، آجرهایی که به‌درستی و در دمای بالا پخته شده‌اند، بافتی فشرده و غیرقابل نفوذ برای رطوبت دارند.
تاثیر ملات‌های نامناسب در شوره زدن آجر نما یکی از اشتباهات رایج در اجرای نما استفاده از ملات‌هایی است که نمک یا آهک زیادی دارند. وقتی ملات شور باشد، حتی اگر آجر کاملاً سالم و باکیفیت باشد، باز هم شوره اجتناب‌ناپذیر است. علاوه بر این، استفاده از آب آلوده یا شور در تهیه ملات نیز می‌تواند مشکل‌ساز شود. پس تنها کیفیت آجر مهم نیست، بلکه متریال جانبی مثل ملات و آب مصرفی هم باید کاملاً استاندارد باشند.
اجرای غیراصولی و عایق‌کاری نادرست نما شاید بهترین آجر و ملات هم در کار باشد، اما اگر اجرای نما اصولی نباشد، باز هم مشکل شوره زدن آجر نما پیش می‌آید. آب‌های باران یا رطوبت محیطی نباید پشت آجرها جمع شوند. اگر عایق‌کاری پشت نما به‌درستی انجام نشود، این رطوبت فرصت پیدا می‌کند تا در دل سازه نفوذ کرده و با املاح مصالح ترکیب شود. این ترکیب نهایتاً به شوره تبدیل شده و به سطح می‌رسد.
در اینجا پای یک مکانیزم شیمیایی-فیزیکی به میان می‌آید. وقتی آجرها در معرض رطوبت قرار می‌گیرند، آب از طریق خلل و فرج آن‌ها وارد می‌شود. این آب حاوی املاح محلول است که در طول مسیر حرکت خود، نمک‌ها را هم با خود حمل می‌کند. سپس با رسیدن به سطح و تبخیر شدن، املاحی باقی می‌مانند که به‌صورت سفیدک دیده می‌شوند.
شوره زدن آجر نما فقط یک مشکل ظاهری نیست. بله، ممکن است در نگاه اول فقط لکه‌های سفید رنگی باشد که با شستشو برطرف می‌شود. اما اگر به صورت مکرر رخ دهد و منبع آن رفع نشود، می‌تواند به بافت اصلی آجر آسیب زده و حتی باعث سست شدن اتصال ملات و آجر شود.
از منظر زیبایی‌شناسی، شوره مثل لکه‌های روی لباس سفید است. وقتی نمای یک ساختمان شوره‌زده باشد، به‌جای اینکه جذاب و مدرن به نظر برسد، بیشتر حس بی‌توجهی و کهنگی منتقل می‌کند. این مسئله مخصوصاً برای ساختمان‌های تجاری یا مسکونی لوکس اهمیت بیشتری دارد، چرا که شوره می‌تواند تأثیر مستقیمی روی فروش یا اجاره ملک بگذارد.
یکی از دلایلی که آجر نسوز آذرخش را از سایر محصولات بازار متمایز می‌کند، بهره‌گیری از تکنولوژی‌های مدرن در فرآیند تولید است. در خط تولید آذرخش از تجهیزات کاملاً اتوماتیک و دیجیتال استفاده می‌شود که خطای انسانی را به حداقل می‌رساند. برخلاف بسیاری از کارخانه‌های سنتی که هنوز هم به شیوه‌های قدیمی متکی هستند، آذرخش توانسته با ورود تکنولوژی‌های نوین، کیفیت محصولات خود را به سطح بین‌المللی برساند.
در فرآیند پخت آجر، دمای کوره‌ها تا بیش از 1200 درجه سانتی‌گراد افزایش می‌یابد. این حرارت بالا باعث می‌شود تمامی ترکیبات آلی و نمک‌های احتمالی در خاک از بین بروند و ساختاری بسیار متراکم و مستحکم ایجاد شود. در نتیجه، آجرهایی که از این کوره‌ها بیرون می‌آیند، تقریباً هیچ فضای خالی برای جذب رطوبت ندارند؛ و خب، وقتی رطوبتی جذب نشود، خبری هم از شوره زدن آجر نما نخواهد بود.
آذرخش تنها تولیدکننده‌ای است که از منابع خاک انحصاری و معدنی استفاده می‌کند. این منابع به‌صورت اختصاصی کنترل شده و تحت نظر تیم‌های آزمایشگاهی قرار دارند. خاک‌های مورد استفاده قبل از ورود به چرخه تولید، از نظر میزان نمک، املاح و ناخالصی‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند.
این دقت در انتخاب خاک، تأثیر مستقیمی بر کیفیت نهایی آجر دارد. زمانی که ماده اولیه سالم، تمیز و بدون نمک باشد، طبیعتاً در طول عمر آجر نیز هیچ پدیده‌ای مانند شوره ایجاد نمی‌شود. ترکیب این خاک‌های نسوز با تکنولوژی پخت مدرن، یک محصول با استاندارد جهانی تولید می‌کند که برای انواع اقلیم‌ها، به‌ویژه مناطق مرطوب، کاملاً مناسب است.
نظارت دقیق بر کیفیت محصولات، از افتخارات برند آذرخش است. در کارخانه این برند، یک آزمایشگاه پیشرفته وجود دارد که محصولات در مراحل مختلف تولید، به‌صورت نمونه‌گیری شده مورد بررسی قرار می‌گیرند. تست‌های مخصوصی برای اندازه‌گیری مقاومت در برابر جذب آب، درصد تخلخل، میزان شوره‌زایی و تغییر رنگ انجام می‌شود.
همچنین تمامی آجرهای تولیدشده قبل از بسته‌بندی، در معرض رطوبت مصنوعی قرار می‌گیرند تا عملکرد آن‌ها در شرایط واقعی محیطی بررسی شود. این تست‌ها نشان داده‌اند که آجر نسوز آذرخش حتی پس از چندین بار تماس با رطوبت و خشک‌شدن، هیچگونه اثری از شوره زدن آجر نما نداشته است.
آذرخش در برخی از مدل‌های خود، از یک فناوری خاص برای فرآوری سطح آجر بهره می‌برد. این فناوری باعث می‌شود سطح آجر خاصیت دفع رطوبت پیدا کند؛ مثل برگ نیلوفر آبی که قطرات آب روی آن سر می‌خورند و نفوذ نمی‌کنند. این ویژگی سطحی، باعث کاهش چشمگیر احتمال جذب آب و درنتیجه حذف ریشه‌ای عامل شوره زدن آجر نما می‌شود.
از آنجایی که نمای ساختمان همیشه در معرض باران، رطوبت و آلودگی‌هاست، این ویژگی ضدآب بودن سطح آجر اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند و عمر مفید نما را به‌طرز چشمگیری افزایش می‌دهد.
آجرهای معمولی بازار، مخصوصاً آن‌هایی که توسط تولیدکنندگان غیرحرفه‌ای ساخته می‌شوند، معمولاً پخت ناقصی دارند و همین موضوع باعث می‌شود تخلخل بالایی داشته باشند. این تخلخل مثل درهای باز برای جذب آب عمل می‌کند و زمینه‌ساز اصلی شوره زدن آجر نما است.
در مقابل، آجر نسوز آذرخش به دلیل ساختار متراکم خود، به‌ندرت اجازه ورود رطوبت را می‌دهد. حتی اگر در معرض رطوبت‌های مداوم باشد، ساختار فشرده آن مانع از حرکت نمک‌ها به سمت سطح می‌شود.
یکی دیگر از مزیت‌های مهم آجر نسوز آذرخش، ماندگاری رنگ در برابر نور خورشید و تغییرات دمایی است. آجرهای معمولی با گذشت زمان و در معرض آفتاب شدید، رنگ خود را از دست می‌دهند و ظاهر کهنه‌ای پیدا می‌کنند. اما آجرهای نسوز آذرخش به‌دلیل رنگ‌پذیری در دمای بالا و پخت یکنواخت، حتی پس از سال‌ها، رنگ اولیه خود را حفظ می‌کنند.
در ضمن، شوره زدن می‌تواند رنگ ظاهری نما را تغییر دهد و حتی در بعضی موارد باعث ایجاد رد دائمی روی سطح آجر شود. این مشکل در محصولات آذرخش به دلیل مقاومت بالا در برابر شوره زدن آجر نما، کاملاً حذف شده است.
ممکن است در نگاه اول، خرید آجر نسوز آذرخش هزینه‌ی بیشتری نسبت به آجرهای معمولی داشته باشد؛ اما وقتی بحث نگهداری، دوام، تعمیرات و حتی زیبایی طولانی‌مدت به میان می‌آید، آجرهای آذرخش گزینه‌ای کاملاً اقتصادی محسوب می‌شوند. چون نیاز به شستشو، تعویض یا ترمیم در آن‌ها بسیار کمتر است.
به زبان ساده‌تر، شما یک‌بار هزینه می‌کنید و سال‌ها با خیال راحت از نمای ساختمان‌تان لذت می‌برید.
یکی از مهم‌ترین مراحل برای جلوگیری از شوره، اجرای اصولی نماست. در زمان نصب آجرهای نما باید حتماً مواردی مثل شیب مناسب، تهویه پشت نما، زه‌کشی صحیح و استفاده از لایه بخاربند را رعایت کرد. اگر اجازه دهیم آب به پشت آجر نفوذ کند، هر چقدر هم که آجر باکیفیت باشد، باز هم ممکن است مشکل شوره به وجود آید.
در اجرای نما با آجر نسوز آذرخش، توصیه می‌شود از نصاب‌های حرفه‌ای و آموزش‌دیده استفاده شود تا نهایت بهره‌وری از خصوصیات فنی آجر حاصل گردد.
ملات مصرفی یکی دیگر از عوامل مهم در پیشگیری از شوره زدن آجر نما است. استفاده از ملات‌هایی که درصد آهک یا نمک بالایی دارند، به‌شدت توصیه نمی‌شود. همچنین استفاده از آب تمیز، ترجیحاً آب شرب شهری، برای ساخت ملات ضروری است. در مناطق با آب شور، استفاده از افزودنی‌های ضدشوره می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
برخی پیمانکاران حرفه‌ای از مواد آب‌بند در ملات استفاده می‌کنند که نه‌تنها از ایجاد شوره زدن آجر نما جلوگیری می‌کند بلکه چسبندگی و استحکام نما را نیز افزایش می‌دهد.
بریک کالا به عنوان نماینده رسمی فروش محصولات آجر نسوز نما آذرخش آماده ارائه خدمات مشاوره پیش از خرید و توصیه ها نصب است.
دیدگاهتان را بنویسید