کشف فلسفه وانگ شو: پلی بین گذشته و آینده معماری
- نویسنده: محمد خراسانی
- تاریخ انتشار: ۱۴۰۴/۶/۲
- آخرین ویرایش: ۱۴۰۴/۶/۲
وانگ شو، معمار برجسته چینی متولد ۱۹۶۳ در اورومچی، با بنیان‌گذاری استودیوی معماری آماتور در سال ۱۹۹۷، رویکردی انقلابی به معماری معاصر معرفی کرد. فلسفه طراحی او بر پایه ادغام سنت‌های چینی با اصول مدرن پایداری استوار است؛ جایی که مواد بازیافتی از ساختمان‌های تخریب‌شده، نه تنها به عنوان عنصری اقتصادی، بلکه به عنوان حامل خاطرات فرهنگی عمل می‌کنند. او با انتقاد از روند تخریب گسترده شهری در چین، بر حفظ هویت محلی تأکید دارد و آثارش را به گونه‌ای طراحی می‌کند که با طبیعت هم‌آوایی داشته باشند. از جمله آثار شاخص او می‌توان به موزه تاریخ نینگبو (۲۰۰۸) اشاره کرد که مانند یک کوه مصنوعی از آجرهای قدیمی ساخته شده و نمادی از پایداری زیست‌محیطی است. پردیس شیانگشان آکادمی هنر چین (۲۰۰۴-۲۰۰۷) نیز نمونه‌ای از ادغام معماری با منظره طبیعی است، جایی که ساختمان‌ها مانند بخشی از کوهستان به نظر می‌رسند. اهمیت آثار وانگ شو در معماری معاصر نه تنها در کسب جایزه پریتزکر ۲۰۱۲ – اولین برای یک معمار چینی – بلکه در تأثیرگذاری بر جریان جهانی پایداری نهفته است. او نشان داد که معماری می‌تواند همزمان ریشه‌دار در فرهنگ باشد و به چالش‌های امروزی مانند تغییرات اقلیمی پاسخ دهد. این رویکرد، معماری را از یک فرآیند فنی به یک روایت فرهنگی تبدیل کرده و الهام‌بخش نسل جدیدی از معماران شده که به دنبال تعادل بین پیشرفت و حفظ میراث هستند. در دنیای امروز، جایی که شهرها با سرعت سرسام‌آوری گسترش می‌یابند، فلسفه وانگ شو یادآوری می‌کند که پیشرفت بدون احترام به گذشته، پایدار نخواهد بود.
در دنیای معماری معاصر، جایی که آسمان‌خراش‌های شیشه‌ای و بتنی نماد پیشرفت تلقی می‌شوند، وانگ شو به عنوان یک صدای متفاوت ظاهر شده است. این معمار چینی، با ملیت چینی و فعالیت عمدتاً در دهه‌های اخیر، سبک طراحی‌ای را دنبال می‌کند که ریشه در سنت‌های بومی دارد اما با نیازهای مدرن هم‌خوانی دارد. وانگ شو، متولد ۴ نوامبر ۱۹۶۳ در اورومچی استان سین‌کیانگ، از کودکی با تأثیرات فرهنگی متنوعی روبرو بود که بعدها در آثارش منعکس شد. او مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد معماری را از مؤسسه فناوری نانجینگ دریافت کرد و در سال ۲۰۰۰ دکترای خود را از دانشگاه تونگجی گرفت. دوره فعالیت او از اواخر دهه ۱۹۸۰ آغاز شد و با تأسیس استودیوی معماری آماتور به همراه همسرش لو ونیو در ۱۹۹۷، به اوج رسید. نکات برجسته بیوگرافی او شامل کار اولیه‌اش در پژوهش بر روی بازسازی ساختمان‌های قدیمی در آکادمی هنرهای زیبا ژجیانگ و تجربه عملی‌اش با صنعت‌گران است که بیش از یک دهه طول کشید.
اهمیت وانگ شو در معماری معاصر چین و جهان، در مقابله با روند تخریب گسترده شهری نهفته است. در حالی که چین با سرعت بی‌سابقه‌ای شهرسازی می‌کند، او بر حفظ خاطرات فرهنگی و پایداری زیست‌محیطی تأکید دارد. فلسفه طراحی او بر پایه پدیدارشناسی اکولوژیکی استوار است؛ جایی که رابطه انسان با مکان و طبیعت مرکزی است. او معماری را نه به عنوان ساخت بناهای عظیم، بلکه به عنوان ایجاد “خانه‌هایی” برای زندگی روزمره می‌بیند. دیدگاه هنری او الهام‌گرفته از باغ‌های سنتی چینی و نقاشی‌های شان‌شویی (کوه و آب) است، که در آن فضاها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که احساس آرامش و پیوستگی با طبیعت ایجاد کنند. از نظر عملکردی، او بر استفاده از مواد محلی و بازیافتی تمرکز دارد تا تأثیرات زیست‌محیطی را کاهش دهد.
دلیل انتخاب وانگ شو برای این تحلیل، جایگاه منحصربه‌فرد او در تاریخ معماری است. او اولین معمار چینی برنده جایزه پریتزکر در ۲۰۱۲ بود، که این جایزه را نه تنها برای زیبایی‌شناسی، بلکه برای مسئولیت اجتماعی آثارش دریافت کرد. در حالی که بسیاری از معماران چینی به سمت سبک‌های غربی گرایش دارند، وانگ شو با بازگشت به ریشه‌ها، نشان داد که نوآوری می‌تواند از درون فرهنگ محلی برآید. این مقاله به بررسی فلسفه او، تحلیل آثار شاخص، و اهمیت آن‌ها در معماری معاصر می‌پردازد، با هدف نشان دادن اینکه چگونه معماری می‌تواند پلی بین گذشته و آینده باشد. آیا می‌دانید چگونه یک ساختمان می‌تواند خاطرات یک شهر را زنده نگه دارد؟ این سؤال، جوهره فلسفه وانگ شو را نشان می‌دهد.
جهت مشاوره و یا خرید آجر نسوز کلیک کنید.
فلسفه طراحی وانگ شو ریشه در انتقاد از معماری مدرن چین دارد، جایی که تخریب محله‌های قدیمی برای ساخت بناهای جدید، هویت فرهنگی را تهدید می‌کند. او نام استودیویش را “معماری آماتور” گذاشت تا بر جنبه تجربی و غیررسمی تأکید کند، در مقابل معماری “رسمی و عظیم” که به نظر او فاقد روح است. تأثیرات کلیدی او شامل نقاشی‌های سنتی چینی، باغ‌های کلاسیک، و پدیدارشناسی طبیعت است. او معتقد است که معماری باید با محیط ادغام شود، نه بر آن مسلط گردد. برای مثال، او از تکنیک‌های سنتی مانند “وا پان” (دیوارهای ساخته‌شده از کاشی‌های بازیافتی) استفاده می‌کند تا ساختمان‌ها را با بافت محلی هم‌آوا کند.
این فلسفه در آثار او به صورت پیوسته دیده می‌شود؛ جایی که هر پروژه بخشی از یک روند فکری بزرگ‌تر است. او از مواد بازیافتی برای کاهش ضایعات استفاده می‌کند و همزمان به مسائل فرهنگی مانند حفظ میراث می‌پردازد. در مقایسه با جریانات جهانی، آثار او با معماری پایدار غربی مانند کارهای نورمن فاستر هم‌خوانی دارد، اما با تمرکز بیشتر بر فرهنگ عامه چینی. این رویکرد، معماری را به ابزاری برای مقاومت در برابر جهانی‌سازی تبدیل کرده است.
موزه تاریخ نینگبو، یکی از شاخص‌ترین آثار وانگ شو، در سال ۲۰۰۸ تکمیل شد و در شهری با تاریخ غنی اما در حال تحول سریع واقع است. کانسپت اصلی این پروژه، ایجاد یک ساختمان که مانند یک کوه مصنوعی به نظر برسد، الهام‌گرفته از جغرافیای محلی نینگبو – ترکیبی از کوه‌ها و دریا – است. ساختمان به صورت یک حجم نامنظم طراحی شده که از سه دره متقاطع تشکیل شده و پله‌های بزرگ آن مانند رودخانه‌هایی فضا را تقسیم می‌کنند. این طراحی نه تنها عملکردی است، بلکه نمادی از تمدن ازدست‌رفته است؛ جایی که ساختمان بر روی سایت یک روستای تخریب‌شده بنا شده.
متریال‌های استفاده‌شده شامل میلیون‌ها آجر و کاشی بازیافتی از ساختمان‌های قدیمی است که با تکنیک سنتی وا پان به دیوارها چسبانده شده‌اند. بخش بالایی ساختمان از بتن با قالب‌بندی بامبو ساخته شده که بافت ارگانیک ایجاد می‌کند. چالش‌های پروژه شامل همکاری با صنعت‌گران محلی برای احیای تکنیک‌های فراموش‌شده بود، که وانگ شو آن را به عنوان یک فرآیند آموزشی توصیف می‌کند. تأثیرات فرهنگی این اثر عمیق است؛ آن خاطرات روستاهای تخریب‌شده را حفظ می‌کند و به بازدیدکنندگان یادآوری می‌کند که تاریخ بخشی از هویت شهری است. از نظر زیست‌محیطی، استفاده از مواد بازیافتی، مصرف انرژی را کاهش داده و به پایداری کمک می‌کند.
این اثر با جریانات معماری روز دنیا، مانند تأکید بر اقتصاد چرخشی، هم‌خوانی دارد. وانگ شو با این پروژه نشان داد که معماری می‌تواند به چالش‌های امروزی مانند بحران زباله پاسخ دهد، در حالی که به فرهنگ عامه ادای احترام کند. داستان ساخت آن نیز جذاب است: وانگ شو شخصاً در سایت کار می‌کرد تا اطمینان حاصل کند که هر آجر حامل داستانی است.
نقد شخصی: این اثر مهم است زیرا استانداردهای معماری پایدار را تغییر داد؛ نه تنها با کاهش ضایعات، بلکه با ایجاد یک روایت فرهنگی. متمایز بودن آن در ادغام تاریخ با مدرنیته است، جایی که ساختمان نه تنها یک موزه، بلکه یک یادمان زنده برای نسل‌های آینده است. این رویکرد، معماری را از یک هنر انتزاعی به ابزاری برای حفظ هویت تبدیل کرده و الهام‌بخش است.
جهت مشاوره و یا خرید آجر آذرخش کلیک کنید.
پردیس شیانگشان، پروژه‌ای گسترده در دو فاز، در دامنه کوه‌های چای‌خیز هانگژو واقع است و بیش از ۵۰۰ هزار متر مربع را پوشش می‌دهد. کانسپت آن الهام‌گرفته از نقاشی‌های شان‌شویی است، جایی که ساختمان‌ها مانند بخشی از منظره طبیعی ادغام می‌شوند. فاز اول شامل ساختمان‌های آموزشی و اداری است که با سقف‌های شیب‌دار و حیاط‌های داخلی طراحی شده‌اند، در حالی که فاز دوم بر گسترش فضاهای عمومی تمرکز دارد.
متریال‌ها شامل خاک فشرده، بتن با قالب بامبو، چوب و آجر است که با تکنیک‌های سنتی ساخته شده‌اند. چالش اصلی، ادغام با طبیعت بود؛ وانگ شو ساختمان‌ها را به گونه‌ای قرار داد که با کوهستان هم‌آوایی داشته باشند، و از تخریب محیط جلوگیری کرد. تأثیرات فرهنگی شامل احیای سنت‌های آموزشی چینی است، جایی که فضاها برای تعامل خلاقانه طراحی شده‌اند. از نظر زیست‌محیطی، پروژه بر پایداری تمرکز دارد و انرژی را از طریق طراحی طبیعی کاهش می‌دهد.
این اثر با روندهای جهانی مانند معماری بیوفیلیک (طبیعت‌گرا) هم‌خوانی دارد و نشان‌دهنده پیوستگی آثار وانگ شو است؛ جایی که هر پروژه بخشی از یک منظره بزرگ‌تر است.
نقد شخصی: اهمیت این اثر در ایجاد یک فضای آموزشی که مانند یک باغ چینی عمل می‌کند، نهفته است. متمایز بودن آن در مقیاس بزرگ اما انسانی است، که معماری را به ابزاری برای الهام‌بخشی تبدیل کرده. این پروژه نشان می‌دهد که چگونه معماری می‌تواند زندگی روزمره را غنی کند و تأثیر بلندمدتی بر آموزش هنر داشته باشد.
جهت مشاوره و یا خرید پودر بندکشی آجر کلیک کنید.
مهمانخانه وا شان، بخشی از فاز سوم پردیس شیانگشان، در سال ۲۰۱۳ تکمیل شد و در کنار رودخانه‌ای در دامنه کوه قرار دارد. کانسپت آن ایجاد یک منظره مصنوعی با سقف مواج ۱۰۰ متری است که مانند یک کوهستان عمل می‌کند و شامل باغ‌ها، حیاط‌ها و مسیرهای پیاده‌روی است. ساختمان شامل بخش‌هایی مانند سالن غذاخوری، چایخانه و اتاق‌های خصوصی است که با سطوح مختلف (زمین، طبقه اول و پشت‌بام) به هم متصل می‌شوند.
متریال‌ها شامل خاک فشرده، بتن، چوب، بامبو و کاشی‌های خاکی است که با تکنیک وا پیان قیانگ (دیوار کاشی) ساخته شده‌اند. چالش‌ها شامل حفاظت از دیوارهای خاکی در برابر باران سنگین بود، که با سقف محافظ حل شد. تأثیرات فرهنگی شامل الهام از شعرهای دوران وی و جین است، که فضا را به یک تجربه شعری تبدیل می‌کند. زیست‌محیطی، پروژه با ادغام با طبیعت، پایداری را ترویج می‌دهد.
این اثر با جریانات مدرن مانند معماری منظره‌ای هم‌خوانی دارد و بخشی از روند فکری وانگ شو در ایجاد فضاهای زنده است.
نقد شخصی: این اثر مهم است زیرا مرز بین ساختمان و طبیعت را محو می‌کند و متمایز در ایجاد تجربیات حسی است. آن معماری را به یک داستان زنده تبدیل کرده و تأثیر آن بر فرهنگ عامه، در ترویج گردشگری پایدار نهفته است.
جهت مشاوره و یا خرید آجر نما کلیک کنید.
وانگ شو با آثارش، اهمیت ادغام سنت و مدرنیته را برجسته کرد. او نه تنها پایداری را ترویج داد، بلکه هویت فرهنگی را حفظ کرد. جایگاه او در تاریخ معماری معاصر، به عنوان پیشگامی که جایزه پریتزکر را برای چین آورد، غیرقابل انکار است. تأثیر بلندمدت او بر جریان طراحی، در منطقه آسیا و جهان، شامل ترغیب معماران به استفاده از مواد محلی و احترام به محیط است. در آینده، آثار او می‌توانند الگویی برای شهرهای پایدار باشند.
دیدگاهتان را بنویسید