جدیدترین و محبوب‌ترین نماها بر اساس نیاز بازار
- نویسنده: محمد خراسانی
- تاریخ انتشار: ۱۴۰۴/۲/۲۸
- آخرین ویرایش: ۱۴۰۴/۲/۲۸
در دهه‌های گذشته، نماهای کلاسیک با ستون‌های بزرگ، سرستون‌ها و تزئینات سنگین، جایگاه ویژه‌ای در معماری ایران داشتند. اما امروزه شاهد یک تغییر اساسی در نگاه سازندگان و معماران هستیم. نمای مدرن با خطوط ساده، هندسه منظم و استفاده از متریال‌های سبک و قابل ترکیب با طبیعت، جای نماهای پرجزئیات و پرهزینه گذشته را گرفته‌اند. این تغییر نه فقط به دلایل اقتصادی، بلکه به خاطر گرایش مردم به سادگی، عملکردگرایی و حس مینیمالیستی فضاهاست.
سلیقه امروز مردم از نماهای تکراری و محافظه‌کارانه فاصله گرفته و به سمت متریال‌هایی چون بتن اکسپوز، فلز، چوب و آجرهای خاص متمایل شده است. این متریال‌ها به دلیل ساختار خام، طبیعی و بی‌پیرایه‌ای که دارند، جلوه‌ای متفاوت و منحصر‌به‌فرد به ساختمان می‌بخشند. معماران نیز برای برجسته‌سازی نما از تلفیق این عناصر با آجر نسوز یا چوب بهره می‌گیرند تا حس معماری معاصر و صنعتی را القا کنند.
رنگ‌های سنتی مانند قرمز و زرد شاموتی، که سال‌ها در نماهای شهری ایران حضور داشتند، حالا با رقبای جدیدی روبه‌رو شده‌اند. رنگ‌های روشن همچون سفید، سفیدطوسی و طوسی روشن، به دلیل القای حس آرامش، پاکیزگی و مینیمالیسم، تبدیل به رنگ‌های محبوب در پروژه‌های جدید شده‌اند. برند آذرخش با سری آجرهای AB در رنگ‌های روشن، به‌خوبی توانسته پاسخگوی این نیاز باشد.
نمای رومی که زمانی با استفاده از سنگ‌های سنگین تراورتن به نماد لاکچری‌سازی تبدیل شده بود، اکنون با انتقادات فنی و زیبایی‌شناختی مواجه است. جای این نماها را طراحی‌هایی با متریال‌های سبک‌تر، اقتصادی‌تر و قابل انعطاف‌تر گرفته است که در آن‌ها سنگ سبک، آجر و بتن اکسپوز ترکیب شده‌اند و فرم‌های ساده‌تری را به نمایش می‌گذارند.
دیگر در بازار امروز، درخشش و براق بودن متریال به معنای زیبایی نیست. رنگ‌های خنثی، مات و مینیمال که کمتر جلب توجه می‌کنند اما هارمونی بیشتری با محیط دارند، ترند شده‌اند. ترکیب‌هایی چون سفید مات، طوسی سرد، سیلور و خاکستری روشن اکنون بیشتر مورد تقاضا هستند. این تغییر سلیقه نه‌تنها در انتخاب رنگ، بلکه در بافت سطح متریال نیز تأثیر گذاشته است.
در دهه‌های اخیر، یکی از گرایش‌های مهم در طراحی نما و معماری، الهام‌گیری از عناصر طبیعی و استفاده از متریال‌هایی است که حس نزدیکی با طبیعت را القا می‌کنند. متریال‌هایی مانند چوب، آجر با بافت طبیعی، بتن با سطح ناهموار و حتی پوشش‌های گیاهی بر روی نما، از جمله مصالحی هستند که در راستای این گرایش مورد توجه قرار گرفته‌اند. این تغییر دیدگاه نه تنها از نظر زیبایی‌شناختی، بلکه از منظر روانی نیز تأثیرات مثبتی بر ساکنین و رهگذران دارد.
وقتی یک نمای ساختمانی با چوب، آجرهای خام، یا گیاهان زنده پوشیده می‌شود، نوعی آرامش، حس پایداری و ارتباط با زمین در ذهن مخاطب شکل می‌گیرد. برخلاف نماهای براق و پر زرق‌وبرق که ممکن است مصنوعی و سرد به نظر برسند، متریال‌های طبیعی حس صداقت، گرما و پیوستگی با محیط را منتقل می‌کنند.
علاوه بر این، متریال‌های طبیعی به خوبی با اقلیم‌های مختلف سازگار هستند و می‌توانند عملکرد مناسبی در برابر شرایط آب‌وهوایی داشته باشند. برای مثال، چوب‌هایی که با فناوری‌های نوین ضدآب شده‌اند، هم از نظر زیبایی و هم از نظر دوام انتخابی هوشمندانه برای نما محسوب می‌شوند. استفاده از آجرهای طبیعی نیز به دلیل مقاومت بالا و انعطاف‌پذیری در طراحی، بسیار مورد استقبال قرار گرفته است.
یکی از موضوعات مهمی که در طراحی نمای مدرن به آن توجه می‌شود، هماهنگی مصالح با اقلیم و شرایط محیطی منطقه است. دیگر دوران انتخاب یک متریال واحد برای همه مناطق کشور گذشته است. حالا معماران و سازندگان با دقت بیشتری نسبت به شرایط آب‌وهوایی، شدت تابش نور، میزان بارندگی و رطوبت هوا، مصالح نما را انتخاب می‌کنند.
برای مثال، در مناطق گرم و خشک، استفاده از مصالحی مانند آجر نسوز یا بتن با بافت مات، که بازتاب نور را کاهش می‌دهند و مقاومت خوبی در برابر گرما دارند، گزینه‌های مناسبی هستند. در مقابل، در مناطق مرطوب و پرباران، استفاده از مصالحی که جذب رطوبت پایینی دارند، مانند فلزات ضدزنگ یا چوب‌های فرآوری‌شده، کاربرد بیشتری دارد.
این دیدگاه اقلیمی نه تنها به افزایش دوام و عملکرد مصالح کمک می‌کند، بلکه مصرف انرژی ساختمان را نیز کاهش می‌دهد. نماهایی که با توجه به اقلیم طراحی شده‌اند، نیاز به تهویه و سرمایش یا گرمایش مصنوعی را کم می‌کنند و به این ترتیب در مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌شود.
نمای سبز یکی از ترندهای مهم و روبه‌رشد در معماری معاصر است که به‌طور مستقیم به چالش‌های زیست‌محیطی پاسخ می‌دهد. این سبک از طراحی که در ابتدا در ساختمان‌های بلندمرتبه شهرهای اروپایی دیده می‌شد، حالا در ایران نیز جای خود را باز کرده است. نمای سبز به معنای استفاده از پوشش‌های گیاهی در جداره‌های خارجی ساختمان است که نه تنها به زیبایی آن می‌افزاید، بلکه مزایای متعددی نیز به همراه دارد.
از نظر عملکردی، پوشش گیاهی باعث کاهش دمای سطح ساختمان، جذب گرد و غبار، و افزایش کیفیت هوا می‌شود. در شهرهایی با آلودگی بالا و فضای سبز محدود، این سبک از طراحی می‌تواند به‌عنوان راهکاری موثر برای بهبود شرایط زیست‌محیطی عمل کند. همچنین، گیاهان در نمای خارجی، نقش عایق طبیعی را ایفا می‌کنند که به کاهش مصرف انرژی برای گرمایش و سرمایش ساختمان کمک می‌کند.
از سوی دیگر، ترکیب گیاهان با متریال‌هایی مانند چوب، آجر یا بتن باعث ایجاد تضاد زیبایی‌شناختی دلپذیر می‌شود. این تضاد بین خشکی مصالح ساختمانی و لطافت گیاهان، جلوه‌ای متفاوت و شاعرانه به نما می‌دهد که در دل شهرهای خاکستری و صنعتی، جلب توجه می‌کند.
امروزه معماران و سازندگان به دنبال متریالی هستند که هم عملکرد بالایی داشته باشد و هم با ذائقه جدید زیبایی‌شناسی سازگار باشد. در این میان، متریال‌هایی چون آجر نسوز، بتن و چوب به خوبی توانسته‌اند خود را با این موج جدید تطبیق دهند و حتی با یکدیگر تلفیق شوند. سنگ، با وجود ارزش‌های بصری گذشته‌اش، در حال واگذاری جایگاه خود به این متریال‌های تطبیق‌پذیر و نوآور است؛ البته این جایگزینی هنوز به شکلی پنهان و تدریجی در حال انجام است و نه به صورت آشکار.
این متریال‌ها علاوه بر زیبایی طبیعی، با اقلیم سازگار هستند و حس گرما و صمیمیت ایجاد می‌کنند.
ظاهر صنعتی، مقاومت بالا، و هماهنگی با متریال‌های دیگر از مزایای بتن اکسپوز است.
نه تنها هزینه‌بر نیست، بلکه در بسیاری موارد مقرون‌به‌صرفه‌تر و پایدارتر است.
اقلیم، سبک معماری، نور طبیعی و سلیقه مخاطب از عوامل کلیدی هستند.
بله، ترکیب هوشمندانه این عناصر می‌تواند منجر به خلق نماهای خاص و ماندگار شود.
دیدگاهتان را بنویسید